Việt Nam Và Mỹ, Cuộc Chiến Tranh Nào? – Kinh Tế // Back to NEWS
Việt Nam và Mỹ
Cuộc chiến tranh nào?
BANGKOK
Cả hai bên phấn đấu để lại quá khứ đằng sau – và ngăn chận sự nổi lên của Trung Quốc
GEORGE BUSH thăm Hà Nội vào cuối tuần này [bài báo phát hành 18.6.2006] trong giai đoạn mới nhất trong một cải tiến ổn định trong quan hệ kể từ khi Mỹ và Việt Nam kết thúc cuộc chiến tranh của họ chỉ hơn 30 năm trước đây. Cuộc đón chào Ông Bush sẽ ấm áp một cách chân thành, đặc biệt là sau khi hiệp ước hai nước đã ký kết vào tháng 5, trong đó Mỹ ủng hộ việc Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Có một vấn đề lúng túng trước chuyến thăm của tổng thống: ngày 13 tháng 11 Hạ viện không thông qua một dự luật dành cho Việt Nam quy chế “quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn”, mà không có quy chế này thì Việt Nam không thể tiếp cận thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam mà chỉ dựa trên sự phê duyệt duyệt từng năm một của tổng thống Mỹ. Đảng Cộng hòa không có được đa số hai phần ba mà họ cần để nhanh chóng thông qua dự luật kịp thời cho chuyến thăm của Ông Bush. Tuy nhiên, nó vẫn cần phải vượt qua (đa số quá bán) trong tháng 12, trước khi Quốc hội mới do Đảng Dân chủ kiểm soát sẽ nắm quyền trong năm tới.
Ông Bush là tổng thống Mỹ thứ hai đến thăm Việt Nam kể từ sau khi Sài gòn sụp đổ – và là tổng thống thứ hai đã tránh khỏi tham chiến trong chiến tranh. Khi Bill Clinton đến vào năm 2000, các đám đông lớn chào đón người mà vào năm 1994 đã hủy bỏ lệnh cấm vận thương mại của Mỹ và một năm sau đó khôi phục quan hệ ngoại giao. Phải mất hai thập niên để bắt đầu đẩy lui di sản cay đắng của cuộc chiến, và để cho chính quyền cộng sản Việt Nam ra khỏi cái vỏ cô lập.
Bây giờ Việt Nam mở cửa cho thương mại. Xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ, trị giá 6,6 tỉ USD vào năm ngoái, nên tiếp tục gia tăng, cũng như Mỹ xuất khẩu 1,2 tỷ USD sang Việt Nam. Coca-Cola và Citibank đã đến vào thời điểm Ông Clinton sang thăm. Xe môtô Harley-Davidson sẽ sớm chạy rầm rầm trên đường phố Hà Nội.
Khi hợp tác về an ninh và chống khủng bố đã cải thiện, các tàu hải quân Mỹ, kể từ năm 2003, đến thăm các cảng của Việt Nam. Tuy nhiên vẫn còn một số vấn đề khó xử cần làm sáng tỏ. Nạn nhân Việt Nam về tác nhân da cam, một chất độc làm rụng lá được Mỹ sử dụng trong chiến tranh, vẫn đang tìm kiếm bồi thường. Nhưng Washington Post tuần này trích lời các quan chức nói hai nước đã ký một thỏa thuận, trong đó Mỹ sẽ thanh toán theo hướng loại bỏ dư lượng hóa chất khỏi đất đai của Việt Nam. Trong tháng này, hai nước đã nhất trí bắt đầu giai đoạn thứ hai của một chương trình chung để loại bỏ một lượng lớn bom mìn thời chiến nằm rải rác Việt Nam, gây thương vong ngay cả vào lúc này. Hai bên cũng đã đạt được tiến bộ về việc truy tìm hàng trăm người Mỹ – và những con số lớn hơn các người Việt Nam – được liệt kê là mất tích trong chiến tranh. Ngày 9 tháng 11, Lầu Năm Góc cho biết hài cốt của một phi công Mỹ bị bắn rơi ở miền Bắc Việt Nam đã được xác định.
Mỹ vẫn mô tả Việt Nam như “một nhà nước toàn trị” có những vấn đề về nhân quyền. Nhưng vào tháng 4 ca ngợi tiến bộ của đất nước trong một số lĩnh vực, chẳng hạn như phát hành một số bất đồng chính kiến và ký kết một thỏa thuận về tự do tôn giáo. Kết quả là, vào ngày 13 tháng 11, Mỹ đưa Việt Nam ra khỏi danh sách đen các nước đàn áp tôn giáo. Cùng ngày, Việt Nam gửi về Mỹ một nhà hoạt động dân chủ người Mỹ gốc Việt đã bị bắt giữ 14 tháng vì “hoạt động khủng bố”.
Người Việt Nam cảm thấy rằng ngoại trừ các cuộc chiến tranh giữa thế kỷ 20, đất nước của họ sẽ phồn vinh như Đài Loan và Singapore. Mong muốn bắt kịp bằng cách làm ăn kinh doanh với Mỹ và các cựu thù khác đã giúp xua tan mọi hận thù kéo dài. Tony Salzman, một doanh nhân người Mỹ đã có một số doanh nghiệp ở Việt Nam, nói rằng ông đã không bao giờ cảm thấy sự thù địch nhỏ nhất trong 14 năm ông ở đó. Khoảng một nửa người Việt được sinh ra sau chiến tranh, ông nói, vì vậy đối với họ đó là một điều gì đó thuộc về những quyển sách lịch sử. Mỹ dĩ nhiên hào hứng với một quốc gia 83 triệu dân có chi phí sản xuất thấp, có nền kinh tế đang phát triển nhanh gần bằng Trung Quốc. Ngoài ra còn có một lợi ích chung không nói ra trong việc ngăn chận ảnh hưởng đang lên của Trung Quốc trong khu vực. Suy cho cùng, rất nhiều lý do để bỏ lại quá khứ sau lưng họ.
