Special Supplement – Viet My // Back to NEWS

Một giai đoạn lịch sử

15 năm tin cậy

Phải có một người tiên phong để dẫn dắt công ty tiên phong. Năm 1993 Anthony D Salzman, vợ và con gái bốn tuổi tái định cư từ ngôi nhà sang trọng của họ tại Fifth Avenue ở Manhattan tới Nhà khách Chính phủ tại Hà Nội. Lệnh cấm vận kinh tế của Mỹ đối với Việt Nam vẫn còn hiệu lực. Hà Nội là một thành phố yên tĩnh, cô lập có rất ít cơ sở hạ tầng. Con đường chính từ sân bay đến thành phố quá hẹp cho các xe ô tô đủ loại thi thoảng ngược hướng chạy qua nhau, rất hiếm xe gắn máy, và âm thanh chính trên các đường phố Hà Nội là tiếng “lạch cạch” của hàng ngàn bánh xe đạp.

Gặp gỡ các công nhân khai thác khoáng sản từ Quảng Ninh, một tỉnh khai thác khoáng sản rất nổi tiếng ở miền Bắc Việt Nam vào năm 1968, Hồ Chí Minh nói: “Phải phát triển ngành công nghiệp khai thác khoáng sản làm mô hình cho các ngành công nghiệp khác theo”. Khi Việt Nam mở cửa, Caterpillar Inc., một công ty công nghiệp Mỹ khổng lồ dẫn đầu toàn cầu hăng hái muốn phát huy vai trò phát triển cơ sở hạ tầng và tài nguyên thiên nhiên của Việt Nam. Caterpillar hiểu biết rất hạn hẹp về cách khởi đầu công cuộc kinh doanh tại Việt Nam, vì vậy công ty hình thành quan hệ đối tác với Ông Salzman để thực hiện công việc khó khăn này. Chi phí hoạt động cao, thâm nhập thị trường rất khó khăn. Chẳng hạn, tiền cho thuê nhà một năm nhận được từ người thuê nước ngoài đủ cho chủ nhà mua nhà thứ hai có giá trị như căn thứ nhất. Tất cả các hoạt động kinh doanh – thậm chí các máy fax – đều có quy định rạch ròi, đi từ tỉnh thành này sang tỉnh thành khác phải đăng ký công an, còn điện thoại gọi đi quốc tế giá một phút 7 USD, chất lượng kém đến nỗi cuộc điện đàm khó khăn. Tuy nhiên, Ông Salzman không đến Việt Nam vì một cuộc sống thoải mái. Ông đến để tự hào làm cho Caterpillar trở thành biểu tượng của một chương mới trong lịch sử giữa Hoa Kỳ và Việt Nam dựa trên các mối quan hệ kinh tế hai bên cùng có lợi.

Đầu năm 1995, Việt Nam thấy việc mở cửa cho doanh nghiệp nước ngoài khó hơn mong đợi. Ông Nguyễn Sinh Hùng, lúc đó là Bộ trưởng Bộ Tài chính có lần nói với Ông Salzman: “Chúng tôi đang cố gắng mở cửa, nhưng một cái gì đó hỏng hóc bên trong ổ khóa”. Salzman và Caterpillar phải tốn nhiều triệu đô la tiền cá nhân và tiền doanh nghiệp để thành lập V-TRAC theo tiêu chuẩn quốc tế của Caterpillar, nhưng sau khi trở về từ một cuộc hội thảo tại một trong những mỏ của Vinacoal, một đại diện khai thác mỏ của Caterpillar thở dài: “Chúng tôi đã tính sai, không có thị trường cho Mỹ ở đây”. Salzman thay đổi chiến lược của V-TRAC, liên doanh do ông thành lập với Caterpillar, bằng cách chuyển trọng tâm cung cách bán hàng và dịch vụ truyền thống của Caterpillar sang nhập khẩu kiến ​​thức cần thiết để giúp tạo ra các thị trường mà Caterpillar rồi ra sẽ phục vụ.

Khai thác mỏ là một trong những lĩnh vực cốt lõi toàn cầu của Caterpillar, vì vậy Ông Salzman tập trung vào việc nâng cấp trang thiết bị, các quy trình vận hành và các tiêu chuẩn thực hiện của nhà cung cấp trong toàn bộ ngành công nghiệp khai khoáng của Việt Nam. Lãnh đạo Vinacomin đã có hàng chục năm kinh nghiệm trước đó với Komatsu (Nhật Bản) và Belaz và Kamaz (Nga), nhưng Caterpillar thì họ chỉ được biết đến qua nghiên cứu hàn lâm. Vì vậy, thật là một bước đi mạo hiểm đối với Vinacomin (lúc đó là Vinacoal) khi mua đội xe đầu tiên 15 chiếc xe tải công nghệ hiện đại Caterpillar 769 từ Ông Salzman. Nhưng Ông Salzman bản thân đang sống ở Hà Nội và trấn an các nhà lãnh đạo Vinacoal với lời hứa cá nhân sẽ làm cho đội xe mới thành công. Tại một sự kiện ngành công nghiệp khai thác mỏ có 1.000 khách tham dự, một số giám đốc mỏ đọc các bài phát biểu đưa nhiều số liệu thống kê về việc cải tiến sản xuất trong hiện tại và tương lai. Khi đến lượt Ông Salzman nói chuyện, ông cho biết tất cả các con số đều đã được cung cấp hết ngoại trừ một con số. Ông công bố số điện thoại di động của mình cho diễn đàn công cộng và nói: “Công việc của tôi là bảo đảm các thiết bị Caterpillar của các bạn hoạt động một cách hoàn hảo, vì vậy xin vui lòng gọi cho tôi bất cứ lúc nào để tôi có thể giúp đỡ”

Không lâu sau đó, Giám đốc mỏ Cọc Sáu Vinacoal đã gọi Ông Salzman để phàn nàn một cách cay đắng rằng hầu hết đội xe mới đã không hoạt động được do hệ thống treo bị lỗi rò rỉ chất lỏng thủy lực. Ông Salzman vội vã đến Cọc Sáu tỉnh Quảng Ninh, tại đó giám đốc mỏ và một nhóm chuyên gia kỹ thuật giải thích rằng hệ thống treo phía trước của Caterpillar đã không được thiết kế phù hợp với các điều kiện của Việt Nam. Họ đem ra một linh kiện mẫu từ một chiếc xe tải Caterpillar và cho Ông Salzman thấy nó nhỏ hơn nhiều đó so với một linh kiện tương tự của Komatsu và Belaz. Một chuyên gia nhà máy của Caterpillar bay sang và ông kết luận rằng vấn đề là do các con đường vận chuyển than từ nơi khai thác của Cọc Sáu, chứ không phải là do bộ phận treo của Caterpillar. Cọc Sáu đáp lại rằng Caterpillar cần thiết kế lại sản phẩm để phù hợp hơn với các điều kiện của Việt Nam. Vòng xoắn trôn ốc tiêu cực tiếp tục và đề cập đến các chất lỏng thủy lực bị rò rỉ, các tờ báo địa phương viết: “Xe tải Caterpillar chảy nước mũi”. Vinacoal loan tin dữ là sẽ không mua thêm thiết bị của Caterpillar trong thời gian thử nghiệm hai năm để cho Caterpillar tìm giải pháp kỹ thuật trong thời gian này.

Sau khi xem xét tình hình, Ông Salzman gặp lãnh đạo Vinacoal để cố gắng thuyết phục rằng các con đường vận chuyển thực sự mới là vấn đề gốc rễ, và giải pháp là xây dựng lại các con đường vận chuyển bằng cách sử dụng một “máy ủi”. Ông Salzman hiểu thế tiến thoái lưỡng nan đặt ra với đề nghị mua một máy đắt tiền mà không bảo đảm điều đó sẽ giải quyết vấn đề. Ông Salzman và Caterpillar đồng ý cung cấp một máy ủi mà không buộc Vinacoal phải mua, và gửi một chuyên gia hướng dẫn quy trình xây dựng con đường mới, và đo lường các kết quả. Cuộc thử nghiệm tiếp tục cho đến khi kết thúc hai năm Vinacoal không mua máy của Caterpillar. Các kết quả đã chứng minh rằng việc thiết kế con đường vận chuyển mới đã cho phép xe tải chạy với tốc độ gần gấp đôi trước đây, do đó gần như tăng gấp đôi năng suất các xe tải. Đây là khởi đầu cho một giai đoạn tám năm Vinacomin mua thêm các thiết bị cho mình từ Caterpillar nhiều hơn bất kỳ hãng sản xuất khác.

Sau khi du nhập thiết kế con đường vận chuyển mang tính “cách mạng”, Ông Salzman du nhập các thiết kế hệ thống thoát nước nhằm cải thiện hơn nữa các tuyến đường vận chuyển, và ông đã du nhập rất nhiều khái niệm về tiết kiệm các chi phí khác. Ông Salzman sắp xếp thực hiện nghiên cứu địa chấn, các nghiên cứu này kết luận rằng nhiều mỏ của Vinacomin có thể sử dụng kỹ thuật “tách” để giảm các vụ nổ mìn, và tiết kiệm được chi phí vật liệu nổ. Ông du nhập quy hoạch thiết bị phù hợp để bảo đảm máy móc cùng hoạt động với nhau có đúng kích cỡ cho từng công việc, và ông đã chuyển chi phí giữ các bộ phận rời từ Vinacomin sang công ty V-TRAC của Ông Salzman, và giảm thời gian chờ đợi của Vinacomin cho hầu hết các phụ tùng từ 6 tháng xuống còn 6 ngày! Năm 2005 Salzman và Giám đốc Khu vực Caterpillar là Grant Allen cắt băng tại buổi lễ khánh thành giới thiệu đội đầu tiên các xe tải 100 tấn của Vinacomin, lớn nhất và hoạt động hiệu quả nhất Việt Nam.

Mong muốn của Hồ Chí Minh ghi trong di chúc là một nước Việt Nam giàu mạnh trong đó có một ngành công nghiệp quốc gia khai khoáng mạnh và cơ sở hạ tầng hiện đại. Ông Salzman và Caterpillar tự hào về vai trò của mình trong việc biến ước mơ thành hiện thực. Năm nay Vinacomin dự tính khai thác 45 triệu tấn, gấp gần mức 10 lần có thể thực hiện khi Salzman và Caterpillar đến Việt Nam vào năm 1994. Salzman và Caterpillar xây dựng doanh nghiệp theo các nguyên tắc liêm chính, tuyệt hảo, và quyết tâm thực hiện những điều tốt nhất cho khách hàng. 15 năm liên tục đổi mới, sản phẩm đạt chất lượng hàng đầu, dịch vụ hậu mãi tốt nhất, và tận tâm tận lực trong công việc đã giúp Ông Salzman chiếm được lòng tin của khách hàng và giúp Caterpillar giành được vị trí được kính trọng trong lịch sử tái thiết sau chiến tranh của Việt Nam.

VIETNAM – USA magazine                                        September 2009 issue                                       VIETNAM – Rising from the Challenges 11